کبد چرب در پزشکی حالتی برگشت‌پذیر از تجمع واکوئول‌های چربی در سلول‌های کبدی است که با التهاب کبد مشخص می‌شود .

وجود چربی در کبد طبیعی است ، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود ، فرد به بیماری کبد چرب دچار شده است. این بیماری نشانه ی خاصی ندارد اما بعد از رعایت نکردن و پیشروی این بیماری در کبد باعث سوءهاضمه شده و در نهایت منجر به مرگ انسان می شود .

بیماری کبد چرب انواعی دارد :

کبد چرب غیرالکلی : این بیماری زمانی رخ می‌دهد که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل می‌شود و با جمع شدن چربی در بافت‌های کبد ، فرد دچار کبد چرب می‌گردد . این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص می‌شود که ۱۰ درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد . این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی می‌گردد .

کبد چرب الکلی : این بیماری جزء اولین مرحله‌های بیماری های کبدی مربوط به الکل است . کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی ها نیست . اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید ، این نوع کبدچرب کم کم درمان می‌گردد ، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد .

کبد چرب بارداری : هرچند این نوع از کبد چرب خیلی نادر بوده ، با این حال جمع شدن چربی در هنگام بارداری می‌تواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد . این بیماری می‌تواند باعث نارسایی کبدی ، نارسایی کلیه ، عفونت شدید یا خونریزی شود . هرچند دلیل این بیماری کاملاً شناخته نشده اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون های این دوران در ارتباط است . علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع ، استفراغ ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم ، زردی و کسالت عمومی گردد . زنان باردار باید آزمایش های لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند ، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود می‌نمایند .

علت اصلی بروز کبد چرب ناشناخته‌ است ، ولی تعدادی از اختلالات بالینی معین به عنوان علل زمینه‌ای شناخته شده‌اند . هفتاد درصد بیماران مبتلا به کبد چرب چاق هستند. دیابت و بالا بودن چربی‌های خون نیز از علل زمینه‌ای آن می باشند . عوامل مختلفی که باعث تغییر متابولیسم در بدن می‌شوند ، شامل کاهش ناگهانی وزن ، سوء تغذیه ، تغذیه وریدی و گرسنگی طولانی مدت مانند گرفتن روزه نیز ممکن است باعث کبد چرب شوند .

انجام بعضی از جراحی‌های شکم شامل برداشتن کیسه صفرا ، برداشتن قسمتی از روده یا معده ، جراحی روی لوزالمعده و مصرف بعضی از داروهای خاص شامل هورمون استروژن ، کورتون (استروئیدها، آمیودارون، تاموکسی فن، والپروات سدیم) نیز از علل زمینه ساز کبد چرب هستند . در کودکان اختلالات مادر زادی شامل سوء جذب چربی‌ها ، سیستیک فیبروزیس و بیماری ویلسون با کبد چرب همراه هستند .

به طور کلی می توان عوامل ایجاد این بیماری را به شرح زیر عنوان کرد : رژیم غذایی نادرست ، استرس درونی و نهفته ، مصرف دارو بیش از حد معمول ، مصرف لووستاتین ها و غذاهای فست فودی ( سوسیس ، کالباس ، سس ، پیتزا و...) .

اکثر مبتلایان دارای علامت نیستند ، گاهی فرد از درد شکم در ناحیه کبد احساس درد و پری می‌نماید و به ندرت احساس ناراحتی در قسمت فوقانی و راست شکم و خستگی وجود دارد . گاهی به دنبال بررسی‌های اتفاقی آزمایشگاهی ( مانند بررسی‌های استخدامی ) کشف می‌شود . در بررسی‌های معمولی، آنزیم‌های کبدی افزایش یافته‌اند و در صورت شک به این اختلال اقدام‌های بعدی برای کشف علت زمینه‌ای و بررسی سایر علل بیماری کبدی ضروری است . آزمایش های لازم برای قند و چربی‌های خون و همچنین برای ویروس های هپاتیتی ضروری است . با مطالعات تصویربرداری مانند سونو گرافی ، تجمع چربی در کبد نشان داده می‌شود . اگر تمامی راه‌های منتهی به تشخیص میسر نباشد و نیز گاهی برای اثبات تشخیص ، نمونه برداری از کبد و مطالعه میکروسکوپی بر روی آن لازم است ولی گاهی نمونه برداری انجام نمی‌شود و بیمار به مدت ۶ ماه تا یک سال از نزدیک زیر نظر گرفته می‌شود تا طبیعی شدن آنزیم‌های کبدی به دنبال درمان اختلالات زمینه ساز اثبات گردد .

برای درمان و بهبود کبد چرب باید اختلالات زمینه ساز درمان شوند . در حال حاضر درمان بر روی مهار مشکلات طبی واختلالاتی که زمینه ساز کبد چرب هستند ، متمرکز است . داروهای جدید مختلفی مانند متفورمین برای درمان کبد چرب عرضه شده‌اند که تاثیر قطعی آنها ثابت نشده ‌است .

ورزش روزانه و مصرف مرتب میوه و سبزیجات اثرات مفیدی بر روی این بیماری دارند . کاهش تدریجی وزن در افراد چاق لازم و مفید است ، ولی کاهش ناگهانی وزن ، این اختلال را تشدید می‌کند . در کبد چرب مقاومت به انسولین شایع بوده و داروهایی که مقاومت به انسولین را درمان می‌کنند مانند متفورمین موجب بهبود آنزیم‌های کبدی می‌شوند .

 ویتامین E با دوز ۴۰۰میلی گرم در روز باعث کاهش آسیب به سلولهای کبدی و بهبود آنزیم‌های کبدی می‌شود ، ولی چون با خطر افزایش بیماری های قلبی همراه است ، مصرف دراز مدت آن توصیه نمی‌شود . در کودکان علل زمینه‌ای شامل دیابت ، سوء جذب چربی ، چاقی ، ماراسموس ، کواشیورکور ، بیماری ویلسون ، سیستیک فیبروزیس ، باید مهار و درمان شود .