غار بتون - نمایش محتوای تولیدات ویژه
غار بتون
« غار بتون » سرایان معروف به غار اژدها ، غاری است طبیعی که در ۱۲ کیلومتری مرکز شهر سرایان و در نزدیکی روستای چرمه واقع شده است. این غار طبیعی در نتیجه ترکیب آب حاصل از بارش قطرات باران با گاز دیاکسید کربن موجود در هوا و تشکیل اسید کربنیک ضعیف و نفوذ آن در زمینهای آهکی و انجام واکنشهای شیمیایی ترکیبی ناپایدار به نام بیکربنات کلسیم به وجود آورده است. چون این ماده در آب نامحلول است در درون لایههای آهکی ضخیم فضاهای خالی ریزی را ایجاد کرده و این فضاهای خالی میلیون ها سال گسترش پیدا کرده و به مرور زمان به هم پیوستهاند .
غار در یک جبال صخره ای قرار دارد که از سنگ های آهکی و رسوبی تشکیل شده است . این غار آهکی دارای مجموع فرود ۴۰۰ متر و به عمق حدود ۳ کیلومتر دراز است . پس از ورود به غار به یک سالن ۵۰ متری وارد می شوید که در انتهای آن دهنه چاه اول به خوبی نمایان می شود . عمق این چاه حدود ۲۵ متر است ، در اینجا تونلی وجود دارد که با شیب ملایمی به سمت راست و پایین غار امتداد می یابد ، پس از طی حدود ۲۰ متر ، سنگ های عظیمی وجود دارد که به صورت غلطان روی یکدیگر قرار گرفته اند و در زیر آن دهنه چاه بزرگ دوم قرار دارد .
در داخل این غار آب قابل آشامیدن و بسیار سرد جاری است ، قندیل های زیبا و آهکی و بی انتها بودن از شگفتی های غار بتون سرایان محسوب می شود که هنوز انتهای آن کشف نشده است .
پس از حدود ۲۰ متر مسیرهای منشعب وجود دارد که عبارت از ۳ تونل خروجی، استلاگمیت و تونل بن بست است . تونل استلاگمیت مسیری از یک دالان تنگ و باریک است و به سمت یک چاه بزرگ امتداد می یابد که ورودی یک تالار جدید و کشف نشده است . در داخل این غار می توان انواع تزئینات آهکی از قبیل استلاگمیت، استلاگمیت (لوله ای ، میله ای ، گل کلمی و غیره ) ، حوضچه های آب معدنی ، بلورهای زیبای کوارتز ، کلیست و پدیده بی نظیر و کمیاب « مروارید غار » را مشاهده کرد . غار اژدها در واقع دومین غار عمیق و اورست غارهای شرق كشور محسوب می شود .
پیمایش غار فقط توسط غارنوردان زبده و دوره دیده با استفاده از مدرن ترین تجهیزات روز غارنوردی امكان پذیر می باشد. غار مورد نظر دارای دو دهانه می باشد كه دهانه ورودی به نام اژدها و دهانه خروجی آن كه بسیار مخوف و عظیم می باشد .
غار بتون از بسیاری جهات به خصوص به دلیل وجود گذرگاههای ممتد و حوضچههای موجود یکی از زیباترین جلوههای طبیعی ایران و پدیده منحصر به فرد در نوع خود به شمار میاید که فقط در تعداد کمی از غارهای ایران و جهان مثل غار علی صدر همدان و غار مولیس در فرانسه چنین زیباییهای خیره کننده ای وجود دارد.
معدل رطوبت نسبی غار 5.8 درصد است دمای آب نیز حدود ده درجه سانتی گراد و میانگین درجه حرارت غار یازده درجه سانتی گراد میباشد.
به عقیده برخی از غارنوردان زیباترین حوضچه جهان در این غار است و دلیل آن وجود قندیلهای پرده ای شکل (بادبزنی ، لوله ای ، میله ای و ...) است که در این حوضچه وجود دارد و نکته مهم در باره این قندیلها آن است که وقتی با دست به هر کدام از آنها ضربه ای می زنید صدای یکی از آلات موسیقی از آن به گوش میرسد .
آب حوضچههای غار از چشمههای زیر زمینی ، ریزش مداوم آب از دیوار و سقف غار تأمین میشود که منشأ آن همانند همه آبهای زیر زمینی تابعی از میزان نزولات آسمانی میباشد.
پیمایشگران توانسته اند گونه ای از خفاش را در عمق مرموز غار مشاهده کنند شب پره و کپک ( قارچ ) نشان از حیات جانوری میباشد که در این غار یافت شده است .
سقف غار پوشیده از کربنات کلسیم خالص و در بعضی از بخشها مخلوط با عناصر دیگر میباشد که بر سر راه جریان آب از خارج به داخل غار به وجود آمده اند . این رسوبات به شکلهای مختلف استلاکتیت هایی ( چکنده ) را تشکیل داده اند و در کف غار و در جاهایی که آب وجود ندارد استلاگمیت هایی ( چکیده ) با اشکال متنوع و جذاب به وفور دیده میشود ، که جنسشان از رسوبات آهکی میباشد و حالت کریستال دارند .
استلاکتیتها و استلاگمیتها ستون های بزرگی را در دهلیزها ( تالارها ) و گذرگاههای اصلی غار تشکیل داده و قندیلهای آویزان از سقف در اثر داشتن ناخالصی ، رنگهای مختلفی به خود گرفته است .
هزاران تزئینات سوزنی آهکی از سقف آن آویزان میباشد . منظره داخل غار بسیار زیبا و هوای آن بسیار لطیف بوده و عاری از هرگونه گرد و غبار و الودگی میکروبی میباشد . در تابستان خنک و در زمستان گرم و مطلوب است . قندیلهای یخی بسیار زیبا و وحشت انگیز در زمستان مناظر فوق العاده زیبا و منحصر به فرد را خلق مینماید .