پس از صدور فرمان تاریخی حضرت امام خمینی (ره) در پنجم آذر ماه سال 1358 مبنی بر تشکیل بسیج مستضعفین، پایگاه های مقاومت در مساجد، حسینیه ‌ها، ادارات، کارخانجات و مدارس به صورت خودجوش و مردمی شکل گرفت.  
با واگذاری مسئولیت بسیج به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران اسلامی، پایگاه های مقاومت بسیج در مدارس نیز همچون دیگر اقشار بسیج برای جذب، آموزش و اعزام دانش ‌آموزان واجد شرایط به جبهه‌های جنگ حق علیه باطل فعال شدند . در دوران هشت سال دفاع مقدس بیش از 550 هزار نفر از دانش‌آموزان به دفعات مکرر به جبهه‌ها اعزام شدند که بیش از 36هزار نفر شهید و مفقود الاثر، دو هزارو 853نفر جانباز نفر جانباز و دو هزارو  433 نفر آزاده تقدیم دفاع از انقلاب اسلامی و کشور عزیزمان ایران کردند . حضور حماسی دانش‌آموزان در سالهای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نه تنها موجب گرمی و موفقیت جبهه‌ ها شد ؛ بلکه شور و نشاط ویژه‌ای در داخل مدارس بوجود آمد و در مدت کوتاهی تبدیل به گسترده‌ترین تشکل دانش‌آموزی کشور شد .

نقش تاثیر گذار دانش‌آموزان در حماسه 8 سال دفاع مقدس را در چهار محور کلی ذیل دانست :

الف )حضور پرشور در جبهه‌هاى جنگ :

برابر آمار، پرشورترین حضور در جبهه‌هاى جنگ از آن دانش‌آموزان بوده است . طى سال‌هاى 59 تا 66، تعداد 366697 نفر از این عزیزان در جبهه‌هاى جنگ حضور یافته از این میان 17296 تن به شهادت رسیدند . تقدیم 2328 نفر جانباز، 1110 نفر آزاده و 2063 نفر مفقودالاثر به آستان انقلاب اسلامى بخش دیگرى از این حضور حماسى دانش ‌آموزان در حماسه 8 سال دفاع مقدس بود . خاطرات حضور نوجوانان 13 ساله در جبهه‌هاى جنگ ، هنوز از ذهن‌ها زدوده نشده است .صحنه‌هایى که دیدنش موجى از نشاط و شوق حضور در جبهه‌هاى جنگ را در سایرین به وجود مى‌آورد و افتخار و تجلیل عمومى را نثار ایشان مى‌کرد . خاطرات مربوط به کسانى که با دستکارى در شناسنامه‌هاى خود و جعل امضاى والدین، خود را به خطوط مقدم نیرو مى‌رساندند  ، هنوز شهره در جهان است و جهان به این روحیه عظیم جوانان و نوجوانان ایران باید غبطه ابدى بخورد .

ب ) حضور فعال در پایگاه‌هاى مقاومت :

حضور در جبهه‌ تنها وظیفه دانش‌آموزان نبود ؛ بلکه آنان این مسئولیت سنگین را نیز به دوش خود احساس‌مى‌کردند که عقبه نیروهاى خودى را که عبارت از پایگاه‌هاى مقاومت بود ، نیز تقویت نمایند . از این رو تقویت این پایگاه‌ها در دستور کار شرعى - ملى آنان قرار داشت و گشت‌هاى شبانه و برقرارى ایستگاه‌هاى بازرسى با هدف تعمیق امنیت شهروندان صورت مى‌گرفت . گشت‌هایى که در آن حضور نوجوانان در کنار پدران میانسال افتخارآمیز بود و دیدن آن صحنه‌ها ،  موجى از شعف و شور‌ را بر دل‌ها جارى مى‌ساخت  .

ج ) حضور جدى و موفق در سنگر تحصیل :

دانش‌آموزان شریف ایران در کنار آن که جنگ را به فرموده امام عزیزشان در راس همه امور مى‌دانستند اما از رسالت و تکلیف آموزش و علم اندوزى نیز غفلت نکردند . آنان به تحصیل و حضور در جبهه‌ به عنوان دو تکلیف مقدس مى‌نگریستند که باید در کنار هم بدان عمل مى‌شد . در شرایط انتخاب ، سنگر جبهه‌ را به سنگر مدرسه ترجیح مى‌دادند ، اما هیچ‌گاه از وظیفه اول و اصلى خود که آموزش و تحصیل بود غفلت نمى‌کردند و چه بسیار دانش‌آموزانى که در خطوط جبهه نیز به ادامه تحصیل مى‌پرداختند . این تلاش‌ و حضور جامع ، از دانش‌آموزان قدرتى مرجع و مدبر ساخت تا همگان به دوراندیشى و جامع‌نگرى ایشان ایمان آورده و بر خویش ببالند که فرزندانى دارند که به همه امور، با نگاه عمیق مى‌نگرند .

د ) حضور فعال در عرصه تدارکات‌ جمع‌آورى کمک‌هاى مردمی :

حضور فعال در عرصه تدارکات‌ جمع ‌آورى کمک‌هاى مردمی، اختصاص کمک مالى و مادى به رزمندگان اسلام و حتى ایجاد ارتباط روحى و مکتوب با رزمندگان ، بخش دیگرى از اقداماتى بود که دانش‌آموزان شریف در طول 8 سال دفاع مقدس به آن دست مى‌زدند .