القاب امام حسین (ع)
القاب امام حسین (ع)
برخی القاب امام حسین (ع) بدین شرح است:
سيدالشهداء:
به معناي سرور و سالار شهيدان. لقب مشهور امام حسين عليهالسلام. از معروفترين لقبهاي حسين بن علي عليهالسلام که در روايات و زيارتنامهها از زبان ائمه عليهمالسلام بيان شده است. امام صادق عليهالسلام فرمود: «اين لقب ابتدا مخصوص حضرت حمزه عليهالسلام، عموي پيامبر خدا بود که در جنگ احد به شهادت رسيد. اما ايثار اباعبدالله عليهالسلام چنان بود که او را بر همهي شهيدان برتري و سروري داد و شهداي کربلا رانيز بر ديگر شهيدان فضيلت بخشيد و اين سيادت و برتري در قيامت هم مشهود خواهد بود».
ثارالله :
از القاب سيد الشهدا «ع» که در زيارتنامه خطاب به آن حضرت گفته ميشود.يعني خون خدا . در زيارت عاشوراست: «السلام عليک يا ثار الله و ابن ثاره» اين تعبير، درزيارتهاي ديگر نيز، از جمله زيارت مخصوص امام حسين «ع» در اول رجب و نيمه رجب و شعبان و زيارت امام حسين «ع» در روز عرفه آمده است.[1]
پی نوشتها :
[1] مفاتيح الجنان.
[2] بحار الانوار: ج 98، ص 148، 168، و 180.
[3] ثار، علي شريعتي، ص 18.
[4] کيهان فرهنگي، تيرماه 1367، ص 55.
قتيل العبرات :
کشته اشکها . از لقبهاي سيد الشهدا «ع» است. شهيدي که هم يادش گريه آور است و هم اشک ريختن در سوک او ثواب دارد و موجب احياي عاشوراست.
روايت از امام حسين «ع» است که: «انا قتيل العبرات»[1] من کشته اشکهايم . در حديث ديگري فرموده است: «اناقتيل العبرة، لا يذکرني مؤمن الا استعبر»[2] من کشته اشکم.هيچ مؤمني مرا ياد نميکند، مگر آنکه اشک در چشمانش ميآيد . اين صفت، در زيارتنامهها هم براي آن شهيد کربلا آمده است، از جمله: «و صل علي الحسين المظلوم، الشهيد الرشيد، قتيل العبرات و اسير الکربات...».[3] .
پی نوشتها :
[1] منتهي الامال، محدث قمي (چاپ هجرت)، ج 1، ص 538، اثبات الهداة، ج 5، ص 198، (عبارت آن قتيل العبرةاست).
[2] امالي، صدوق، ص 118، مناقب، ابن شهرآشوب، ج 4، ص 87.
[3] مفاتيح الجنان، ص 460 (زيارت مخصوص اول).
مظلوم :
ستمديده، از لقبهاي سيد الشهداست که اغلب با نام او همراه است ؛ يا حسين مظلوم .
در زيارتنامهها و احاديث، تکيه بر روي اين لقب براي بيان ظالم بودن حکومت اموي و سپاهي است که در کربلا آن حضرت را به شهادت رساندند.
در حديث امام باقر «ع» است: «ان الحسين صاحب کربلا قتل مظلوما مکروبا عطشانا لهفانا»[1]
و در برخي تفاسير ، آيه «و من قتل مظلوما فقد جعلنا لوليه سلطانا» (اسراء/33) به شهادت آن حضرت تفسير شده است.[2]
و همچنين آيه «و سيعلم الذين ظلموا اي منقلب ينقلبون» (شعراء/225) به مظلوميت اهل بيت تاويل گشته است.[3]
آيه «اذن للذين يقاتلون بانهم ظلموا» (حج/39) نيز طبق روايات، درباره حسين بن علي «ع» است که يزيد در پيکشتن او بود تا آنکه مظلومانه شهيد شد.امام صادق «ع» نيز در حديثي امام زمانعليه السلام را خونخواه حسين «ع» معرفي ميکند.[4]
و درباره آيه «اسروا النجوي الذين ظلموا» (انبياء/3) روايت است که: «الذين ظلموا آل محمد حقهم».[5] مظلوميت ابا عبدالله «ص» و ائمه، شيعه را همواره در مسير ظلمستيزي و آمادگي براي جانبازي در رکاب انتقام گيرنده خون شهداي مظلوم کربلا، حضرت مهدي «ع» قرار ميدهد و کينه ظالم را در دلها ميپروراند.افراشتن پرچم مظلوميت آل الله، محور تجمع و تشکل همه مظلومان و ستمديدگان تاريخ بر محور امام مظلومان است.
پی نوشتها :
[1] کامل الزيارات، ص 168.
[2] تفسير «البرهان»، سيد هاشم بحراني، ج 2، ص 418.
[3] همان، ج 3، ذيل آيه فوق.
[4] بحار الانوار، ج 24، ص 224.
[5] همان، ص 226.
اصحاب کساء :
از لقبهاي سيد الشهدا «ع» است که پنجمين نفر از «اصحاب کسا» است.پيامبر «ص» درخانه «ام سلمه» بود که آيه «انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس اهل البيت و يطهرکم تطهيرا» (احزاب 33) نازل شد.رسول خدا، فاطمه و علي و حسن و حسين را جمع کرد و همه را زير يک کساء و عبايي قرار داد و چنين گفت: «اللهم هؤلاء اهل بيتي فاذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا». شاعر در همين مورد گفته است:
ان النبي محمدا و وصيه
و ابنيه و ابنته البتول الطاهرة
اهل العباء و انني بولائهم
ارجو السلامة و النجا في الآخرة[1] .
حديث کسا نيز در مقام و فضيلت اين پنج تن وارد شده است.[2] .
پی نوشتها :
[1] الحسين في طريقه الي الشهادة، ص 112.
[2] درباره اصحاب کساء و مناقب و فضايلشان، ر.ک: بحار الانوار: ج 37، ص 35 تا 107.
اباعبدالله :
کنيهي امام حسين عليهالسلام است که رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم از هنگام ولادت، بر آن حضرت نهاد. ناسخ التواريخ گويد به جهت اينکه نام فرزند شيرخوار امام حسين عليهالسلام عبدالله بود، بدان جهت آن بزرگوار را اباعبدالله ميگفتند. کنيهاي که شنيدنش، دل را ميلرزاند و اشک در چشم ميآورد.
خامس آل عبا :
از لقبهاي سيدالشهدا عليهالسلام است که پنجمين نفر از «اصحاب کساء» است. حديث کساء نيز در مقام و فضيلت اين پنج تن وارد شده است: «اللهم هولاء اهل بيتي فاذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا».
سبط النبي:
سبط، به معناي نواده است. از لقبهاي امام حسين عليهالسلام ميباشد. (اين لقب در بين اهل سنت از لقبهاي ديگر حضرت مشهورتر و رايجتر است). امام حسين عليهالسلام سبط اصغر و امام حسن مجتبي عليهالسلام سبط اکبر پيامبرند. به اين دو نوادهي عزيز رسول خدا «سبطين» هم گفته ميشود. «السلام عليکما يا سبطي نبي الرحمة و سيدي شباب اهل الجنة».
سبط اصغر:
از القاب حضرت امام حسين عليهالسلام و به معناي نوادهي کوچکتر رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم است.
ابوالاحرار :
امام حسين (علیه السلام) لقب ابوالاحرار را دارد به این دلیل كه آن حضرت الهام بخش احرار و آزادگان است و كربلايش محل رجوع آزادگان و شيفتگان طريق هدايت است.
ابوالمجاهدين :
امام حسين (علیه السلام) لقب ابوالمجاهدين را دارد به این دلیل كه آن حضرت الهام بخش مجاهدين و شهدا است و كربلايش محل رجوع مجاهدين و شيفتگان طريق هدايت است.
آل الله :
مقصود از آل الله و خاندان خدا، اهل بيت پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)اند. امام حسين (علیه السلام) خود و دودمان پيامبر را آل الله دانسته است، آن جا كه مي فرمايد «نحنُ آل الله و وَرثَه رسوله»
شبير :
هنگامي که حسين عليهالسلام تولد يافت جبرئيل بر پيامبر نازل شد و گفت: اي محمد، خداوند اعلي تو را سلام ميرساند و ميفرمايد، علي نسبت به شما مثل هارون است به موسي. نام پسرت را هم نام پسر هارون بگذار، پيامبر فرمود: نامش چه بود؟ گفت: شبير. پيامبر از کلمهي عربي آن سؤال نمود، جبرئيل گفت: نامش را حسين بگذار.
ابوعبدالله :
کنيهي حضرت حسين بن علي بن ابيطالب عليهمالسلام است.
ابوالشهداء :
پدر شهیدان ، کنیه ای که بر شهیدان اطلاق می شود . از آن جا که امام حسین (ع) الهام بخش شهیدان راه حق بود و کربلا یش دانشگاه شهادت محسوب می شد و می شود ، به آن حضرت این عنوان را داده اند .
سریع العبره :
یکی از القاب امام حسین (ع) به معنی این است که یادش به سرعت اشک ها را جاری می سازد.
موضع سرّالله :
موضع سرّالله از القاب امام حسین (ع) است که به معنای محل نگهداری راز های خداوند می باشد .
قتیل اشقیاء:
از القاب حضرت سيدالشهداء عليهالسلام است که به معنای کشته شده به دست شقی ترین مردمان است .
لهفان:
ستمديده، مضطر دادخواه، اندوهگين، ملهوف، لهفان از القاب سيدالشهدا عليهالسلام است که در حديث امام باقر عليهالسلام آمده است: «ان الحسين صاحب کربلا قتل... لهفانا».
