برخی القاب امام حسین (ع) بدین شرح است:

سيدالشهداء:

به معناي سرور و سالار شهيدان. لقب مشهور امام حسين عليه‏السلام. از معروفترين لقب‏هاي حسين بن علي عليه‏السلام که در روايات و زيارتنامه‏ها از زبان ائمه عليهم‏السلام بيان شده است. امام صادق عليه‏السلام فرمود: «اين لقب ابتدا مخصوص حضرت حمزه عليه‏السلام، عموي پيامبر خدا بود که در جنگ احد به شهادت رسيد. اما ايثار اباعبدالله عليه‏السلام چنان بود که او را بر همه‏ي شهيدان برتري و سروري داد و شهداي کربلا رانيز بر ديگر شهيدان فضيلت بخشيد و اين سيادت و برتري در قيامت هم مشهود خواهد بود».

ثارالله :

از القاب سيد الشهدا «ع‏» که در زيارتنامه خطاب به آن حضرت گفته مي‏شود.يعني‏ خون خدا . در زيارت عاشوراست: «السلام عليک يا ثار الله و ابن ثاره‏» اين تعبير، درزيارتهاي ديگر نيز، از جمله زيارت مخصوص امام حسين‏ «ع‏» در اول رجب و نيمه رجب و شعبان و زيارت امام حسين‏ «ع‏» در روز عرفه آمده است.[1]

پی نوشتها :
[1] مفاتيح الجنان.
[2] بحار الانوار: ج 98، ص 148، 168، و 180.
[3] ثار، علي شريعتي، ص 18.
[4] کيهان فرهنگي، تيرماه 1367، ص 55.

قتيل العبرات :

کشته اشکها . از لقبهاي سيد الشهدا «ع‏» است. شهيدي که هم يادش گريه آور است و هم اشک ريختن در سوک او ثواب دارد و موجب احياي عاشوراست.

روايت از امام حسين‏ «ع‏» است که: «انا قتيل العبرات‏»[1] من کشته اشکهايم . در حديث ديگري فرموده است: «اناقتيل العبرة، لا يذکرني مؤمن الا استعبر»[2] من کشته اشکم.هيچ مؤمني مرا ياد نمي‏کند، مگر آنکه اشک در چشمانش مي‏آيد . اين صفت، در زيارتنامه‏ها هم براي آن شهيد کربلا آمده‏ است، از جمله: «و صل علي الحسين المظلوم، الشهيد الرشيد، قتيل العبرات و اسير الکربات...».[3] .

پی نوشتها :
[1] منتهي الامال، محدث قمي (چاپ هجرت)، ج 1، ص 538، اثبات الهداة، ج 5، ص 198، (عبارت آن قتيل العبرة‏است).
[2] امالي، صدوق، ص 118، مناقب، ابن شهرآشوب، ج 4، ص 87.
[3] مفاتيح الجنان، ص 460 (زيارت مخصوص اول).

مظلوم  :

ستمديده، از لقبهاي سيد الشهداست که اغلب با نام او همراه است ؛ يا حسين مظلوم .

در زيارتنامه‏ها و احاديث، تکيه بر روي اين لقب براي بيان ظالم بودن حکومت اموي و سپاهي است که در کربلا آن حضرت را به شهادت رساندند.

در حديث امام باقر «ع‏» است: «ان الحسين صاحب کربلا قتل مظلوما مکروبا عطشانا لهفانا»[1]

و در برخي تفاسير ، آيه‏ «و من قتل مظلوما فقد جعلنا لوليه سلطانا» (اسراء/33) به ‏شهادت آن حضرت تفسير شده است.[2]

و همچنين آيه‏ «و سيعلم الذين ظلموا اي منقلب ‏ينقلبون‏» (شعراء/225) به مظلوميت اهل بيت تاويل گشته است.[3]

آيه‏ «اذن للذين يقاتلون‏ بانهم ظلموا» (حج/39) نيز طبق روايات، درباره حسين بن علي‏ «ع‏» است که يزيد در پي‏کشتن او بود تا آنکه مظلومانه شهيد شد.امام صادق‏ «ع‏» نيز در حديثي امام زمان‏عليه السلام را خونخواه حسين‏ «ع‏» معرفي مي‏کند.[4]

و درباره آيه‏ «اسروا النجوي الذين ‏ظلموا» (انبياء/3) روايت است که: «الذين ظلموا آل محمد حقهم‏».[5] مظلوميت ‏ابا عبدالله‏ «ص‏» و ائمه، شيعه را همواره در مسير ظلم‏ستيزي و آمادگي براي جانبازي در رکاب انتقام ‏گيرنده خون شهداي مظلوم کربلا، حضرت مهدي‏ «ع‏» قرار مي‏دهد و کينه ‏ظالم را در دلها مي‏پروراند.افراشتن پرچم مظلوميت آل الله، محور تجمع و تشکل همه ‏مظلومان و ستمديدگان تاريخ بر محور امام مظلومان است.

پی نوشتها :
[1] کامل الزيارات، ص 168.
[2] تفسير «البرهان‏»، سيد هاشم بحراني، ج 2، ص 418.
[3] همان، ج 3، ذيل آيه فوق.
[4] بحار الانوار، ج 24، ص 224.
[5] همان، ص 226.

اصحاب کساء :

از لقبهاي سيد الشهدا «ع‏» است که پنجمين نفر از «اصحاب کسا» است.پيامبر «ص‏» درخانه‏ «ام سلمه‏» بود که آيه‏ «انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس اهل البيت و يطهرکم‏ تطهيرا» (احزاب 33) نازل شد.رسول خدا، فاطمه و علي و حسن و حسين را جمع کرد و همه را زير يک کساء و عبايي قرار داد و چنين گفت: «اللهم هؤلاء اهل بيتي فاذهب عنهم‏ الرجس و طهرهم تطهيرا». شاعر در همين مورد گفته است:
ان النبي محمدا و وصيه
و ابنيه و ابنته البتول الطاهرة
اهل العباء و انني بولائهم
ارجو السلامة و النجا في الآخرة[1] .
حديث کسا نيز در مقام و فضيلت اين پنج تن وارد شده است.[2] .
پی نوشتها :
[1] الحسين في طريقه الي الشهادة، ص 112.
[2] درباره اصحاب کساء و مناقب و فضايلشان، ر.ک: بحار الانوار: ج 37، ص 35 تا 107.

اباعبدالله :

کنيه‏ي امام حسين عليه‏السلام است که رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم از هنگام ولادت، بر آن حضرت نهاد. ناسخ التواريخ گويد به جهت اينکه نام فرزند شيرخوار امام حسين عليه‏السلام عبدالله بود، بدان جهت آن بزرگوار را اباعبدالله مي‏گفتند. کنيه‏اي که شنيدنش، دل را مي‏لرزاند و اشک در چشم مي‏آورد.

خامس آل عبا :

از لقبهاي سيدالشهدا عليه‏السلام است که پنجمين نفر از «اصحاب کساء» است. حديث کساء نيز در مقام و فضيلت اين پنج تن وارد شده است: «اللهم هولاء اهل بيتي فاذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا».

سبط النبي:

سبط، به معناي نواده است. از لقبهاي امام حسين عليه‏السلام مي‏باشد. (اين لقب در بين اهل سنت از لقبهاي ديگر حضرت مشهورتر و رايج‏تر است). امام حسين عليه‏السلام سبط اصغر و امام حسن مجتبي عليه‏السلام سبط اکبر پيامبرند. به اين دو نواده‏ي عزيز رسول خدا «سبطين» هم گفته مي‏شود. «السلام عليکما يا سبطي نبي الرحمة و سيدي شباب اهل الجنة».

سبط اصغر:

از القاب حضرت امام حسين عليه‏السلام و به معناي نواده‏ي کوچکتر رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم است.

ابوالاحرار :

امام حسين (علیه السلام) لقب ابوالاحرار را دارد به این دلیل كه آن حضرت الهام بخش احرار و آزادگان است و كربلايش محل رجوع آزادگان و شيفتگان طريق هدايت است.

ابوالمجاهدين :

امام حسين (علیه السلام) لقب ابوالمجاهدين را دارد به این دلیل كه آن حضرت الهام بخش مجاهدين و شهدا است و كربلايش محل رجوع مجاهدين و شيفتگان طريق هدايت است.

آل الله :

مقصود از آل الله و خاندان خدا، اهل بيت پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)اند. امام حسين (علیه السلام) خود و دودمان پيامبر را آل الله دانسته است، آن جا كه مي فرمايد «نحنُ آل الله و و‏‎َرثَه رسوله»

شبير :

هنگامي که حسين عليه‏السلام تولد يافت جبرئيل بر پيامبر نازل شد و گفت: اي محمد، خداوند اعلي تو را سلام مي‏رساند و مي‏فرمايد، علي نسبت به شما مثل هارون است به موسي. نام پسرت را هم نام پسر هارون بگذار، پيامبر فرمود: نامش چه بود؟ گفت: شبير. پيامبر از کلمه‏ي عربي آن سؤال نمود، جبرئيل گفت: نامش را حسين بگذار.

ابوعبدالله :

کنيه‏ي حضرت حسين بن علي بن ابي‏طالب عليهم‏السلام است.

ابوالشهداء :
پدر شهیدان ، کنیه ‌ای که بر شهیدان اطلاق می ‌شود . از آن جا که امام حسین (ع) الهام بخش شهیدان راه حق بود و کربلا یش دانشگاه شهادت محسوب می ‌شد و می ‌شود ، به آن حضرت این عنوان را داده ‌اند .

سریع العبره :
یکی از القاب امام حسین (ع) به معنی این است که یادش به سرعت اشک ‌ها را جاری می ‌سازد.

موضع سرّالله :

موضع سرّالله از القاب امام حسین (ع) است که به معنای محل نگهداری راز های خداوند می باشد .

قتیل اشقیاء:

از القاب حضرت سيدالشهداء عليه‏السلام است که به معنای کشته شده به دست شقی ترین مردمان است .

لهفان‏:

ستمديده، مضطر دادخواه، اندوهگين، ملهوف، لهفان از القاب سيدالشهدا عليه‏السلام است که در حديث امام باقر عليه‏السلام آمده است: «ان الحسين صاحب کربلا قتل... لهفانا».